De markt voor dynamische energieprijzen begint nu ook in Nederland vorm te krijgen. Er komen meer aanbieders en de keuze wordt steeds groter. In dit artikel lees én hoor je alles over dynamische energieprijzen in Nederland.
De prijzen van elektriciteit fluctueren enorm. De laatste tijd sluit je een energiecontract af met flink hoge stroom- en gasprijzen. Stroom wordt door energieleveranciers ingekocht per uur (dagelijkse uurprijzen). Daar merk je als consument niks van als je een (lang)lopend energiecontract hebt. Je kunt ook gebruik maken van een energieleverancier waarbij je een stroomprijs per uur betaald. De zogeheten dynamische prijzen. Je weet dan een dag van tevoren wat de prijzen per uur de volgende dag zijn. Hier kun je vervolgens op inspelen, door stroom af te nemen op de laagste prijs (meestal in de middag). En je kunt natuurlijk je huis slim(mer) maken en zo gebruik maken van lagere stroomprijzen. Dat kan dus voordelig uitpakken. We leggen je uit hoe het werkt en wat jij kunt doen. En of je voordeliger uit bent natuurlijk.
Hoe komen energieprijzen tot stand?
Om te begrijpen hoe energieprijzen tot stand komen is het goed om eerst een paar stappen terug te doen. Wat veel mensen niet beseffen is dat energie plaats- en tijdgebonden is. Elektriciteit is allereerst een lokaal fenomeen. Het is te vergelijken met voedsel. Waar er in delen van de wereld sprake is van een voedseltekort, is er tegelijkertijd sprake van aanzienlijke voedselverspilling. Desalniettemin kun je vanwege de afstand niet met het ene overschot het tekort op een andere plek oplossen. Elektriciteit kan niet gemakkelijk worden getransporteerd. Hoe langer de afstand waarover energie moet worden getransporteerd, hoe meer verlies er optreedt. Wereldwijd gaat ongeveer 8 procent van de elektriciteit verloren aan transport alleen.
Energie is bovendien tijdsgebonden. Energie die je opwekt moet je direct gebruiken, anders gaat het verloren. Aan het dumpen van energie zijn kosten gebonden. Dit is waarom energieproducenten in zo’n geval negatieve energieprijzen hanteren, dat is goedkoper dan dumpen.
Onbalans op het energienet
Vraag en aanbod zijn niet altijd in evenwicht. De wereld produceert niet precies de goede hoeveelheid energie precies op het moment en op de plek waar het nodig is. Deze onbalans zal vanwege de energietransitie alleen maar toenemen. Het grote probleem van deze duurzame energiebronnen: er is alleen energie als de zon schijnt of het waait. De toename van zonne-energie heeft grote impact op de vraag naar energie. Het netto resultaat is een significant energie-overschot overdag en een tekort wanneer de vraag naar energie piekt. Die ziet er nu niet meer uit als een kameel, maar als een eend. Dit patroon wordt dan ook de duck-curve genoemd.
Wanneer de zon schijnt groeit het aanbod van elektriciteit en daarmee neemt de netto energievraag af. Dan zal de energieprijs laag zijn. Als de zon niet schijnt maar er wel energievraag is, zoals in de avonduren, is de energieprijs hoog. Deze groeiende onbalans is een probleem. Want overdag groeit het energieoverschot terwijl er op andere tijdstippen een tekort ontstaat. Steeds vaker moeten energiebedrijven geld toeleggen om hun groene energie kwijt te kunnen. Voor mensen met zonnepanelen betekent dit bijvoorbeeld dat terugleveren steeds minder vanzelfsprekend is.
Wat zijn dynamische energieprijzen?
Dynamische energieprijzen zijn:
- Tarieven voor elektriciteit die direct gekoppeld zijn aan de prijzen op de spotmarkten.
- De prijzen zijn een dag van te voren bekend zijn.
- De prijs voor elektriciteit kan van uur tot uur verschillen.
- De prijs voor gas wordt per dag vastgesteld.
De actuele prijzen kun je altijd bekijken via het platform Dynamische Energieprijzen.
Gebruik de goedkoopste energie (en help ons allemaal)
Het leuke van dynamische energieprijzen is dat je hier op kunt inspelen. Je kunt dit doen door zoveel mogelijk energie te gebruiken in de uren dat de energie het goedkoopst is. En andersom probeer je energie-afname te voorkomen op uren dat de energieprijs hoog ligt. Dit is in de eerste plaats leuk voor de eigen portemonnee, maar je helpt daarmee dus ook het energienet door die een klein beetje meer te balanceren.
Niet al het energiegebruik kun je plannen. Koken wil je gewoon om etenstijd. Maar andere activiteiten kun je een stuk beter plannen:
- Het opladen van je elektrische auto
- Het opladen van je elektrische fiets
- De wasmachine
- De droger
- De vaatwasser
Slim automatiseren en dynamische energieprijzen
Helaas zijn onze elektrische apparaten nu nog ‘dom’. Dom in de zin dat ze niet zijn gemaakt om energiegebruik te plannen. Als je wilt inspelen op dynamische energieprijzen, dan moet je dat zelf plannen. Door van tevoren te kijken wanneer er lage prijzen zijn, en bijvoorbeeld dan je elektrische auto te laden.
Dat moet veel slimmer kunnen. Omdat fabrikanten dat nog vrijwel niet doen, ben ik zelf aan het klussen gegaan. Ik heb thuis een Raspberry Pi draaien met Home Assistant. Die leest de actuele energieprijs in. De Raspberry Pi is via Z-Wave ook verbonden met een aantal slimme schakelaars in mijn huis. Op het moment dat de energieprijs onder een bepaald niveau komt, dan schakelt mijn Raspberry Pi de schakelaar in mijn schuur in, en beginnen onze twee elektrische fietsen automatisch te laden. Als de stroom duur is, wordt de slimme schakelaar uitgezet en wordt er geen stroom gebruikt.
Dynamische energieleveranciers in Nederland
Vanwege de groei van duurzame energie zal de onbalans op ons energienet alleen maar toenemen. Het is dus van groot belang dat we vraag en aanbod beter op elkaar laten aansluiten. Dynamische energieprijzen zijn hier in een onmisbare schakel, omdat het een economische incentive is voor mensen om vooral energie te gebruiken als de prijs laag is en vice versa. In Nederland heb je ANWB energie, EasyEnergy en Tibber als aanbieders van Dynamische energietarieven
Luister de Podcast over duurzaamheid met Rens Schoorl (Tibber Nederland)
Tibber werkt met dynamische energieprijzen, waarmee je als consument je energieverbruik kan afstemmen op de energieprijs van het moment. De energieleverancier helpt met het verminderen van stroomverbruik door slimme oplossingen in een eigen app. Doe Duurzaam had een leuk gesprek met Rens Schoorl van Tibber Nederland.
Tibber is afkomstig uit Noorwegen en Zweden en is sinds 2020 ook actief in Duitsland. Na een testperiode, begin dit jaar, rolt de energieleverancier zijn diensten uit over heel Nederland.
Met dynamische prijzen betaal je de inkoopprijs van stroom die dat uur geldt. Het is een alternatief voor variabele of vaste prijzen, die op dit moment gemiddeld erg hoog liggen en je niet de mogelijkheid bieden om te profiteren van prijsverschillen gedurende de dag.
Rens Schoorl, Country Manager Nederland van Tibber: ‘Die fluctuaties kunnen flink oplopen. Het grootste prijsverschil binnen één dag in mei was bijvoorbeeld 37 cent. De gemiddelde stroomprijs bij Tibber lag de afgelopen zes maanden dan ook 41 procent lager dan de tarieven die grote spelers op de energiemarkt momenteel aanbieden. Bij Tibber draaien we het bestaande model op de energiemarkt om. Wij verdienen niet aan stroom, maar bieden de consument de inkoopprijs per uur. De slimste, goedkoopste en groenste energie is de energie die je niet verbruikt. Daarom geven wij constant inzicht in het verbruik en stimuleren wij consumenten om hun stroomverbruik te verminderen. Daarmee bieden wij een eerlijk en voordelig alternatief voor de oplopende prijzen van veel andere leveranciers. Dit artikel werd eerder gepubliceerd op Doe Duurzaam.